Διαδικασία παρακολούθησης και πιστοποίησης κατά την υλοποίηση του επενδυτικού σχεδίου
Η Ο.Τ.Δ. είναι υπεύθυνη για την ομαλή, έγκαιρη σύμφωνη με τις διατάξεις της Εθνικής και Κοινοτικής Νομοθεσίας εφαρμογή του Τοπικού Προγράμματος LEADER+.
Η Ο.Τ.Δ. καθ’ όλη τη διάρκεια υλοποίησης μεριμνά για την ορθή και κανονική εκτέλεση των επενδυτικών σχεδίων του τοπικού προγράμματος. Η παρακολούθηση της υλοποίησης των επενδυτικών σχεδίων είναι καταρχήν αρμοδιότητα της ΟΤΔ, η οποία πρέπει να συντονίζει το τοπικό πρόγραμμα και τους εμπλεκόμενους φορείς σε όλα τα επίπεδα και να επιδιώκει την εντατικοποίηση των εργασιών και τη λύση προβλημάτων που ενδέχεται να προκύψουν ή την προώθησή τους για επίλυση όπου απαιτείται. Για την απρόσκοπτη υλοποίηση του τοπικού προγράμματος, η ΟΤΔ μεριμνά για την τήρηση των συμβατικών υποχρεώσεων των τελικών αποδεκτών, καθώς και την τήρηση των χρονικών ορίων υλοποίησης που προβλέπονται στα πλαίσια του Ε.Π Κ.Π LEADER+.
Για το σκοπό αυτό έχει εγκαταστήσει ένα μηχανισμό – επιτροπή με την ονομασία “Επιτροπή Παρακολούθησης, Ελέγχου και Παραλαβής Έργων LEADER+” η οποία έχει συγκροτηθεί με την 29/14-4-2003 απόφαση της Ε.Δ.Π.L+ της Ο.Τ.Δ.
Αρμοδιότητες της Επιτροπής είναι:
Η παρακολούθηση του φυσικού αντικειμένου των επενδυτικών σχεδίων πραγματοποιείται με διοικητικούς και φυσικούς επιτόπιους ελέγχους.
Οι διοικητικοί έλεγχοι στους φακέλους των έργων διαπιστώνουν ότι :
- Τα έργα υλοποιούνται από τους επενδυτές, σύμφωνα με την εγκεκριμένη μελέτη, τους όρους της σύμβασης, τις απαιτούμενες νόμιμες άδειες και εγκρίσεις που χορηγούν οι αρμόδιες υπηρεσίες και γενικότερα τις σχετικές διατάξεις της εθνικής και κοινοτικής νομοθεσίας.
- Οι τελικοί αποδέκτες, είτε φυσικά, είτε νομικά πρόσωπα, που δεν υποχρεούνται σε διενέργεια διαγωνισμού, αναθέτουν το σχέδιο ή τις επιμέρους ενέργειες αυτού με τους ευνοϊκότερους δυνατόν όρους. Για τις συνεταιριστικές οργανώσεις και Συνεταιριστικές Εταιρείες ισχύουν οι διαδικασίες προμηθειών και εκτέλεσης των έργων που περιλαμβάνονται στο Π.Δ 283/89. Για τα ΝΠΔΔ και ΟΤΑ είναι υποχρεωτική η τήρηση της κοινοτικής νομοθεσίας που διέπει την ανάθεση του έργου.
Οι επιτόπιοι έλεγχοι αφορούν στη διαπίστωση της ορθής υλοποίησης του φυσικού αντικειμένου, καθώς και κάθε παραμέτρου που επηρεάζει τη φύση, την επιλεξιμότητα, τη βιωσιμότητα και την αποτελεσματικότητα του έργου. Οι φυσικοί επιτόπιοι έλεγχοι στα έργα διαπιστώνουν ότι:
- Το εκτελούμενο έργο κατασκευάζεται ή όχι σύμφωνα με τις απαιτήσεις, προδιαγραφές οι οποίες περιλαμβάνονται στα νόμιμα έγγραφα του φακέλου με βάση το οποίο εντάχθηκε στο πρόγραμμα (Νόμιμες άδειες πολεοδομικού χαρακτήρα, συγκεκριμένες μελέτες περιβαλλοντικού ή άλλου αντικειμένου κατά περίπτωση κλπ)
- Ο πάσης φύσεως εξοπλισμός που έχει αγοραστεί πληροί ή όχι τις προδιαγραφές όπως αυτές περιλαμβάνονται στα έγγραφα του φακέλου με βάση τα οποία εντάχθηκαν στο πρόγραμμα, εμπίπτουν στις επιλέξιμες δαπάνες, αναγνωρίζονται από την περιγραφή τους στο επίσημο παραστατικό, λειτουργούν και είναι καινούρια.
- Τα ενσωματοθέντα υλικά κατασκευών ανήκουν στα επιλέξιμα ή όχι, όπως ορίζεται στις αποφάσεις, εγκυκλίους κ.λ.π. ποιοτικά και ποσοτικά όπως αυτά προβλέπονται στη μελέτη του φακέλου με βάση την οποία εντάχθηκε στο πρόγραμμα.
- Είναι ή όχι πλήρως ενημερωμένο το αρχείο (φάκελος έργου) με τη σχετική νομοθεσία βάσει της οποίας εκτελείται το έργο
Στις περιπτώσεις που κατά την υλοποίηση του επενδυτικού σχεδίου διαπιστωθούν αποκλίσεις δίδονται έγγραφες οδηγίες συμμόρφωσης προς τον τελικό αποδέκτη και στη συνέχεια εκτελείται από την επιτροπή, έλεγχος συμμόρφωσης.
Μετά την ολοκλήρωση του επιτόπιου ελέγχου η «Επιτροπή παρακολούθησης, Ελέγχου και Παραλαβής έργων LEADER+» ,επιβεβαιώνει τις δαπάνες συντάσσοντας Βεβαίωση Ελέγχου Προόδου Εργασιών (ΒΕΠΕ), καθώς και Εκκαθαριστικό σημείωμα – Βεβαίωση πληρωμής.
Επίσης, η επιτροπή συμπληρώνει τα μηνιαία και τριμηνιαία δελτία των έργων καθώς και τα πρωτόκολλα παραλαβής των επενδυτικών σχεδίων.
Διαδικασία καταβολής της προβλεπόμενης επιχορήγησης
Η Καταβολή της ενίσχυσης από την Ο.Τ.Δ. στον τελικό αποδέκτη θα γίνεται τμηματικά. Τα στάδια και ο τρόπος τμηματικής καταβολής της αναλογούσας ενίσχυσης στον τελικό αποδέκτη θα καθορίζονται επακριβώς στα πλαίσια της σύμβασης που θα υπογραφεί μεταξύ της Ο.Τ.Δ. και του τελικού αποδέκτη, ανάλογα με τη φύση του επενδυτικού σχεδίου, τον προϋπολογισμό του, το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης και το είδος των εργασιών.
Η αίτηση του τελικού αποδέκτη συνοδεύεται από τα παρακάτω έγγραφα δικαιολογητικά:
κατάσταση επισυναπτόμενων δικαιολογητικών,
- επιμετρήσεις εργασιών υπογεγραμμένες από τον επιβλέποντα μηχανικό ή τεχνική υπηρεσία, καθώς και αποδεικτικά στοιχεία υλοποίησης άυλων ενεργειών.
- εξοφληθέντα παραστατικά των δαπανών σε πρωτότυπο.
Για τη χορήγηση της πρώτης δόσης (ή και της προκαταβολής), εκτός των ανωτέρω, υποβάλλονται:
- τα προβλεπόμενα, κατά περίπτωση, δικαιολογητικά έγγραφα που αφορούν τις διαδικασίες δημοπράτησης και σύναψης συμβάσεων,
- οι απαιτούμενες νόμιμες άδειες και βεβαιώσεις δημοσίων αρχών που διέπουν, κατά περίπτωση, τη νομιμότητα υλοποίησης και λειτουργίας του συγκεκριμένου επενδυτικού σχεδίου.
Κατά την τελευταία αίτηση του τελικού αποδέκτη για τη χορήγηση της αποπληρωμής του επενδυτικού σχεδίου υποβάλλονται, εκτός των άλλων, οι απαιτούμενες, κατά περίπτωση, άδειες λειτουργίας κ.λπ.
Κατά κανόνα, η επιχορήγηση θα καταβάλλεται σε τρεις (3) δόσεις, μετά την επιβεβαίωση από την «Επιτροπή Παρακολούθησης, Ελέγχου και Παραλαβής έργων LEADER +» της Ο.Τ.Δ. των αντίστοιχων φάσεων του επενδυτικού σχεδίου, η τελευταία των οποίων αποτελεί την αποπληρωμή του.
Για την καταβολή των δόσεων της αναλογούσας ενίσχυσης, εκτός της προκαταβολής, ο τελικός αποδέκτης υποβάλλει στην Ο.Τ.Δ αίτηση , προκειμένου να επιβεβαιωθούν οι σχετικές δαπάνες και να εκλεχθεί το επενδυτικό σχέδιο στο στάδιο στο οποίο βρίσκεται από την Επιτροπή Παρακολούθησης, Ελέγχου και Παραλαβής έργων LEADER+ της Ο.Τ.Δ.
Η αίτηση του τελικού αποδέκτη για χορήγηση ενίσχυσης πρωτοκολλείται από την Ο.Τ.Δ. και διαβιβάζεται στην την Επιτροπή Παρακολούθησης, Ελέγχου και Παραλαβής έργων LEADER+ , η οποία προβαίνει στον διοικητικό έλεγχο εγγράφων και δικαιολογητικών και στον επιτόπιο έλεγχο του επενδυτικού σχεδίου και συντάσσει εις τριπλούν την σχετική βεβαίωση (Βεβαίωση Ελέγχου Προόδου Εργασιών -ΒΕΠΕ).
Η βεβαίωση αυτή λαμβάνει αύξοντα αριθμό και ημερομηνία έκδοσης, αποτελεί δικαιολογητικό παραλαβής των παραδοτέων και αναγνώρισης των επιλέξιμων δαπανών υλοποίησης και φυλάσσεται στο αρχείο της Ο.Τ.Δ. (στο φάκελο του συγκεκριμένου τελικού αποδέκτη), στο αρχείο του τελικού αποδέκτη, ενώ το τρίτο πρωτότυπο προσκομίζεται στην τράπεζα συνεργασίας.
Παράλληλα, η επιτροπή παρακολούθησης, ελέγχου και παραλαβής έργων LEADER+ της Ο.Τ.Δ. σφραγίζει όλα τα ελεγχθέντα και παραδεκτά πρωτότυπα εγγράφων δικαιολογητικών με την ένδειξη «ελέγχθηκε και επιχορηγήθηκε από την Ο.Τ.Δ LEADER+ ΑΝ.Ε.ΣΕΡ. Α.Ε.», αναπαράγει σε φωτοτυπίες όλα τα πρωτότυπα και με ευθύνη της φροντίζει για την επικύρωσή τους. Τα πρωτότυπα των δικαιολογητικών επιστρέφονται στον τελικό αποδέκτη, ενώ στα αρχεία της Ο.Τ.Δ θα τηρούνται υποχρεωτικά τα ακριβή αντίγραφα αυτών.
Μετά την ολοκλήρωση της ανωτέρω διαδικασίας η Επιτροπή διαχείρισης Προγράμματος LEADER + διαμέσου του συντονιστή του προγράμματος ενημερώνεται πλήρως και αναλυτικά για την διεξαγωγή της ανωτέρω διαδικασίας και εγκρίνει την καταβολή στον τελικό αποδέκτη της αναλογούσας ενίσχυσης, χωρίς παρακράτηση ή οικονομική επιβάρυνση . Στην περίπτωση που έχει δοθεί προκαταβολή, αφαιρείται το ποσό της προκαταβολής από την αναλογούσα ενίσχυση της α΄ φάσης.
Η καταβολή της αναλογούσας ενίσχυσης γίνεται αποκλειστικά με δίγραμμη τραπεζική επιταγή από το λογαριασμό που τηρεί η Ο.Τ.Δ στα πλαίσια του προγράμματος.
Μετά την έκδοση της δίγραμμης επιταγής συντάσσεται εις διπλούν από την επιτροπή παρακολούθησης, ελέγχου και παραλαβής έργων LEADER+ της Ο.Τ.Δ. Εκκαθαριστικό σημείωμα -Βεβαίωση Πληρωμής, στο οποίο αναφέρονται οι συνολικές εγκεκριμένες δαπάνες, η συνολική αναλογούσα ενίσχυση και καταβληθείσα ενίσχυση, η δαπάνη και η ενίσχυση που αντιστοιχεί στην παρούσα φάση, καθώς και ο αριθμός και η ημερομηνία της δίγραμμης επιταγής. Το εκκαθαριστικό σημείωμα – Βεβαίωση πληρωμής υπογράφεται κάθε φορά και από τον τελικό αποδέκτη και το πρώτο πρωτότυπο αυτού φυλάσσεται στο αρχείο της Ο.Τ.Δ, ενώ το δεύτερο στο αρχείο του τελικού αποδέκτη.
Στην περίπτωση χορήγησης προκαταβολής στον τελικό αποδέκτη εκδίδεται επίσης εκκαθαριστικό σημείωμα – βεβαίωση πληρωμής.
Σε όλες τις περιπτώσεις, ο τελικός αποδέκτης, μετά την είσπραξη του ποσού της οικονομικής ενίσχυσης υποχρεούται να εκδώσει αθεώρητο τιμολόγιο είσπραξης του συγκεκριμένου ποσού και να το διαβιβάσει στην Ο.Τ.Δ.
Η τελευταία δόση της ενίσχυσης στον τελικό αποδέκτη (αποπληρωμή), η οποία σε κάθε περίπτωση είναι τουλάχιστον ίση με το 20% της συνολικής αναλογούσας ενίσχυσης, καταβάλλεται μετά την παραλαβή του επενδυτικού σχεδίου από την Ο.Τ.Δ (σύμφωνα με το σχετικό πρωτόκολλο παραλαβής από την επιτροπή παρακολούθησης, ελέγχου και παραλαβής των Έργων της Ο.Τ.Δ)
Έλεγχος υλοποίησης του επενδυτικού σχεδίου
Η ομάδα Τοπικής Δράσης στα πλαίσια των ευθυνών και των αρμοδιοτήτων της που προκύπτουν από τη σύμβαση με το Υπουργείο Γεωργίας, διενεργεί συνεχείς ελέγχους, καθ΄ όλη τη διάρκεια υλοποίησης, για τη διαπίστωση της ορθής και κανονικής εκτέλεσης των έργων του τοπικού προγράμματος και την τήρηση των συμβατικών υποχρεώσεων των τελικών αποδεκτών.
Στα πλαίσια των ελέγχων που πραγματοποιούνται από τα αρμόδια ελεγκτικά όργανα διερευνάται η αποτελεσματική και ορθή χρησιμοποίηση των Κοινοτικών και Εθνικών κονδυλίων σύμφωνα με τις αρχές της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, η συμμόρφωση με τους Κοινοτικούς και εθνικούς κανόνες και πολιτικές, η ακρίβεια των πιστοποιημένων δηλώσεων δαπανών και η λήψη μέτρων για τον εντοπισμό και τη διόρθωση των παρατυπιών. Κάθε πράξη ελέγχεται τόσο για τη νομιμότητα και κανονικότητα των δαπανών και την υλοποίηση του αντίστοιχου εγκεκριμένου φυσικού αντικειμένου, όσο και για τις διαδικασίες που τηρήθηκαν μέχρι την ένταξή της στο πρόγραμμα.
Οι κύριοι ελεγκτικοί μηχανισμοί εκτός από την Ομάδα Τοπικής δράσης σύμφωνα με όσα ορίζονται στο κοινοτικό κανονιστικό πλαίσιο και την εθνική νομοθεσία είναι η Υπηρεσία Διαχείρισης Ε.Π Κ.Π LEADER +, η Αρχή Πληρωμής του Κ.Π.Σ, η Επιτροπή Δημοσιονομικού Ελέγχου (ΕΔΕΛ) και τα εντεταλμένα κοινοτικά όργανα.
Οι υποχρεώσεις του τελικού αποδέκτη έναντι του προγράμματος και οι συνέπειες της μη τήρηση αυτών
§Τα επενδυτικά σχέδια θα πρέπει να εκτελούνται χωρίς παρεκκλίσεις από την εγκεκριμένη τους, από την Ο.Τ.Δ μελέτη και τηρώντας όλες τις επίσημες προδιαγραφές που συντάσσουν οι αρμόδιες υπηρεσίες και προβλέπονται από την εθνική και κοινοτική νομοθεσία. Στην περίπτωση, που κατά την υλοποίηση , υπάρξει η αναγκαιότητα τροποποίησης της μελέτης θα πρέπει προκειμένου να συνεχίσει η καταβολή της ενίσχυσης, να εγκριθεί προηγουμένως από την Ο.Τ.Δ η σχετική τροποποίηση με την προϋπόθεση ότι αυτή δεν επηρεάζει τους στόχους, το χαρακτήρα, την αποτελεσματικότητα του επενδυτικού σχεδίου, τα στοιχεία που ελήφθησαν υπόψη κατά τη διαδικασία αξιολόγησης και επιλογής, καθώς και ότι θα είναι σύμφωνη με τις σχετικές ρυθμίσεις που θα καθοριστούν από την υπηρεσία διαχείρισης Ε.Π Κ.Π LEADER+. Τροποποιήσεις που οδηγούν σε αύξηση του αρχικά εγκεκριμένου προϋπολογισμού δεν γίνονται αποδεκτές. Μείωση των προβλεπόμενων βασικών μεγεθών του επενδυτικού σχεδίου (εμβαδά, όγκοι, δυναμικότητες) επιφέρει αναλογική μείωση των ποσών ενίσχυσης ανεξάρτητα αν ο προϋπολογισμός διαμορφώνεται σε επίπεδα ανώτερα από τα προβλεπόμενα.
§Καθ΄ όλη τη διάρκεια ισχύος της σύμβασης μεταξύ Ο.Τ.Δ και τελικού αποδέκτη με την επιφύλαξη του ανωτέρω σημείου, δεν είναι δυνατή η τροποποίηση της χρήσης, του σκοπού , του τόπου εγκατάστασης του επενδυτικού σχεδίου. Σε διαφορετική περίπτωση , η Ο.Τ.Δ απαιτεί από τον τελικό αποδέκτη την επιστροφή του συνολικού ποσού της επιχορήγησης που έχει καταβληθεί ως αχρεωστήτως καταβληθείσα, προκειμένου να αποδοθεί στις αρμόδιες εθνικές και κοινοτικές αρχές.
§Η μεταβίβαση παγίων περιουσιακών στοιχείων του επενδυτικού σχεδίου που έχουν επιχορηγηθεί δεν μπορεί να δικαιολογηθεί μέχρι τη συμπλήρωση πενταετίας από την ολοκλήρωση και παραλαβή του, εκτός εάν αυτά έχουν αντικατασταθεί από άλλα τουλάχιστον ισοδύναμου αποτελέσματος. Σε αντίθετη περίπτωση, επιβάλλεται ολική ή μερική επιστροφή της καταβληθείσας επιχορήγησης. Επίσης για το ίδιο χρονικό διάστημα δεν δικαιολογείται η εκμίσθωση παγίων στοιχείων του επενδυτικού σχεδίου.
§Ο τελικός αποδέκτης υποχρεούται , για χρονικό διάστημα τουλάχιστον 3 ετών από την ημερομηνία του πρωτοκόλλου παραλαβής του επενδυτικού σχεδίου να διατηρήσει τις δημιουργούμενες θέσεις απασχόλησης, όπως αυτές προβλέπονται στο σχετικό εγκεκριμένο σχέδιο. Σε αντίθετη περίπτωση επιβάλλεται αναλογική επιστροφή της επιχορήγησης.
§Η επιχορήγηση που καταβάλλεται στον τελικό αποδέκτη δεν επιτρέπεται να εκχωρείται σε τρίτους. Κατ� εξαίρεση, είναι δυνατή η εκχώρηση σε πιστωτικό ίδρυμα για την παροχή βραχυπρόθεσμου δανείου, ισόποσου της εκχωρούμενης επιχορήγησης, υπό την προϋπόθεση ότι αυτό χρησιμοποιείται αποκλειστικά για την πραγματοποίηση της επένδυσης.
§Οποιαδήποτε επιστροφή αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών δημόσιας επιχορήγησης γίνεται εντόκως από την ημερομηνία καταβολής τους σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Δημοσίων Εσόδων.
§Η ανάρτηση πινακίδας σε εμφανές σημείο του επενδυτικού σχεδίου είναι υποχρεωτική για διάστημα πέντε ετών από την ολοκλήρωση και παραλαβή του έργου. Στην πινακίδα αυτή, αναφέρεται το πρόγραμμα, ο τίτλος του σχεδίου, τα χρηματοδοτικά στοιχεία σε σχέση με τους φορείς χρηματοδότησης κλπ.
§Οι τελικοί αποδέκτες υποχρεούνται να τηρούν τις υποχρεώσεις που πηγάζουν από τον Κ.Β.Σ και Ε.Γ.Λ.Σ σχετικά με την τήρηση βιβλίων και στοιχείων σε μορφή ανάλογη με την κατά περίπτωση ισχύουσα φορολογική νομοθεσία. Αν δηλαδή υποχρεούνται στη τήρηση βιβλίων Γ΄κατηγορίας, υποχρεωτικά τηρούν και παρακολουθούν την υλοποίηση του επενδυτικού τους σχεδίου με ιδιαίτερη λογιστική μερίδα στα βιβλία τους, με τις κατάλληλες λογιστικές αποτυπώσεις των στοιχείων εκ των εγγράφων παραστατικών. Σε κάθε άλλη περίπτωση αποτυπώνουν καταχωρώντας τα στοιχεία εγγράφων παραστατικών με ειδική γραμμογράφηση του βιβλίου εσόδων εξόδων.
§Η απουσία λογιστικών στοιχείων, εσφαλμένα ή και πλαστά λογιστικά στοιχεία συνιστούν, κατά περίπτωση, σημαντικές παρατυπίες και επιφέρουν ενδεχομένως δημοσιονομικές διορθώσεις σύμφωνα με τον Καν(ΕΚ) 448/2001 της επιτροπής.
§Για τη διευκόλυνση του ελέγχου και της επαλήθευσης των δαπανών από την Ο.Τ.Δ και τα αρμόδια εθνικά και κοινοτικά όργανα , ο τελικός αποδέκτης (επενδυτής) υποχρεούται να τηρήσει πλήρη φάκελο του επενδυτικού σχεδίου, στον οποίο θα τηρούνται :
- τα σχετικά έγγραφα της επιχορήγησης (απόφαση ένταξης στο τοπικό πρόγραμμα, τη σύμβαση με την Ο.Τ.Δ, λοιπά έγγραφα)
- τις εγκεκριμένες μελέτες του επενδυτικού σχεδίου.
- τις βεβαιώσεις και άδειες νομιμότητας υλοποίησης και λειτουργίας του επενδυτικού σχεδίου.
- τα έγγραφα που αφορούν τις διαδικασίες δημοπράτησης και σύναψης συμβάσεων.
- τις επιμετρήσεις του φυσικού αντικειμένου από τον επιβλέποντα μηχανικό του σχεδίου (ή τεχνική υπηρεσία), καθώς και αποδεικτικά στοιχεία υλοποίησης άυλων ενεργειών.
- τα πρωτότυπα εξοφληθέντα δικαιολογητικά έγγραφα των δαπανών, τα οποία φέρουν υποχρεωτικά την ειδική σφραγίδα της Ο.Τ.Δ
- τις σχετικές ΒΕΠΕ και Εκκαθαριστικά σημειώματα
- Βεβαιώσεις πληρωμής .
- τα παραστατικά έγγραφα είσπραξης του ποσού της οικονομικής ενίσχυσης (το αθεώρητο τιμολόγιο που εξέδωσε ο τελικός αποδέκτης για την είσπραξη του ποσού της οικονομικής ενίσχυσης, το παραστατικό έγγραφο που θα εκδίδει η τράπεζα καταβολής του ποσού της οικονομικής ενίσχυσης στον τελικό αποδέκτη σε εξόφληση της δίγραμμης επιταγής).
§Όλα τα παραπάνω δικαιολογητικά και λοιπά έγγραφα των αρχείων της Ο.Τ.Δ και των τελικών αποδεκτών υποχρεωτικά φυλάσσονται με ευθύνη τους και είναι στη διάθεση των Εθνικών και Κοινοτικών ελεγκτικών οργάνων επί τρία (3) έτη μετά το οριστικό κλείσιμο του Εθνικού Προγράμματος LEADER+, ήτοι μέχρι το 2012. Η παραπάνω χρονική υποχρέωση τήρησης των εγγράφων εξακολουθεί να υπάρχει ακόμη και αν από φορολογικές διατάξεις της εθνικής νομοθεσίας προκύπτει ο τελικός αποδέκτης απέκτησε το δικαίωμα καταστροφής των παραπάνω εγγράφων μετά από φορολογικό έλεγχο. Η καταστροφή των παραπάνω εγγράφων και στοιχείων που έχει ως συνέπεια την αδυναμία ελέγχου των πράξεων από εθνικά και κοινοτικά όργανα ελέγχου, οδηγεί σε ανάκληση των σχετικών αποφάσεων ένταξης και επιστροφή (διόρθωση) του συνόλου της Δημόσιας Δαπάνης.
§Πέραν των στοιχείων που αναφέρονται στην προηγούμενη παράγραφο ο τελικός αποδέκτης παρέχει στην Ο.Τ.Δ. και σε όλα τα ελεγκτικά όργανα του προγράμματος όσα επιπλέον στοιχεία απαιτηθούν κατά τη διάρκεια εφαρμογής του προγράμματος.
§Τροποποιήσεις που οδηγούν σε αύξηση του αρχικά εγκεκριμένου επιλέξιμου προϋπολογισμού δεν γίνονται αποδεκτές